Borsa hangi hayvana benzer?
İnternetteki web sitemde yatırımcılara bir soru sordum. "Borsayı bir hayvan ile özdeşleştirmek isterseniz, hangi hayvan olurdu?" Bu soruyu Bill Williams'ın yazdığı "Kaos ve Piyasalar" isimli kitabında görmüştüm. Cevap verenlerden bazıları şu şekilde özdeşleştirmiş ve nedenini açıklamış: Leopar: Ehlileştirilemez. Evcilaslan: Besleyip duruyorsunuz ama o hep aynı büyüklükte hatta bazen hastalanıp daha da zayıflıyor. Evcil bir aslan olduğu için de hiçbir işe yaramıyor... Gün gelir de çok kıymete (nesli tükenmeye başlarsa!) biner diye besleyip duruyoruz. Karınca: Yavaş yavaş hissettirmeden yiyip bitiriyor. Yunusbalığı: Yunus balığına benzemekte, ne gariptir ki bu hayvan çok sevimli ve insanlarla dost olabilen nadir hayvanlardandır. Gerçekte bir köpek balığını bile öldürebilecek güce ve hırsa sahip sevimli ancak denizin diplerinde acımasız olabilir. Yılan: Biz acemilerin kuyruğundan tuttuğu bir YILAN. O bizi hep sokuyor. Yılanın başından tutmak lazım. Ama bunun için de borsada işlem gören bir şirketin ortağı olmak ve en az 10 trilyon nakit sahibi olmanın gerekli olduğunu düşünüyorum. Eşek: Çok inatçı. Rodeoatı: Üzerinde dururum zannediyorsunuz fakat o sizi üzerinden her defasında atmayı başarıyor. Balık: Küçüğünü kaçırıp büyüğünü tutmaya kalkışınca dibe dalıyorsun ve boğulabilirsin. Bukalemun: Sebep verilmemiş. Kafesekapatılmışmaymunveyaateşböceği: Maymun bağımlılığı temsil ederken ateş böceği öleceğini bile bile ateşe gidiyor. Kedi : Nankör. Timsah: Timsahın gözyaşları. Bir okuyucu uzunca bir cevap yazmış; "Tek bir hayvanla özdeşleştirmek imkansız gibi geliyor. Fakat aşağıdaki tanımlamaları yapabiliriz" demiş. Spekülatörler=Akbaba: Hızlı ve seri hareket eder, avını gözüne kestirir ve tavşan, tuzağını kurduğu noktaya gelene kadar sabırla bekler, sonra da parçalar. Yabancıyatırımcılar=Ağustosböceği: Zamanında girip zamanında çıkarlar, beklemesini bilirler. Küçükyatırımcı=Tavşan: "Aman kaçmasın" derler, çıkış zamanlarında "Ben nasılsa yetişirim" diye oturup beklerler. Büyük düşüşlerde de "Kaçtı, yakalayalım" diye hızlanırlar ama akbabaların kucağına koşarlar. Yukarıdaki cevapların tümünün ortak bir özelliği var. Cevapların hepsinde bu hayvanların zarar veren tarafları vurgulanmıştır. Yani borsa zarar veren bir yerdir. Madem size bu kadar zarar veriyorlar, ya uzak durmalısınız ya da bu düşmanla savaşmanın yollarını bulduktan sonra piyasaya girmelisiniz. Atacağınız ilk adım, duygularınızı kontrol etmeyi öğrenmektir. Buna daha sonraki yazılarımda değineceğim.