Yeni sistem oturdu değişmesi zor
Sigara baronları, yıllar sonra paketlerin üzerine, hepimizin görebileceği şekilde "Sigara öldürür" diye yazdılar ya, aslında kendilerine yakalandılar. Onları sobelemek de bana nasip oldu. Çok kızdılar ama "Baron" lakabını onlara ben yakıştırdım. Sigara sağlığa zararlı diye, sigaraya yapılan zamların yararlı olduğunu savundum hep. Sigaraya uzanan küçük ellerin önüne duvar çekilmesinden yana oldum. Hala da alım gücü ne kadar azalırsa, sigaranın zehrinin de o denli azalacağı düşüncesindeyim. Hele böylesine yoksul bir ülkede... Durup dururken nerden çıktı sigara derseniz hemen anlatayım. Dün ajanslarda "sigara vergileri artacak, sistem değişiyor" haberleri geçince telefonlarım susmadı. Arayanlar ne düşündüğümü merak ediyordu. Onlara söylediğimi size de söyleyeyim. Sigaraya zamma evet ama şu aşamada yeni bir sisteme hayır. Sigara deyip geçmeyin 2006 yılında tütün ürünlerinden alınan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) 9.1 milyar YTL'yi bulacak. Bu para 6 milyar dolardan fazla bir tutara denk geliyor. IMF'nin 300-400 milyon YTL için hükümetten paket istediği ve ilaç ödemelerinin bile durdurulduğu ortamda çok önemli bir rakam. Şu anda sigarada 1.2 YTL vergi alt sınırı uygulanıyor. Ayrıca 2 YTL'den daha pahalı sigaralar için yüzde 58 oransal vergi alınıyor. Buortamdasektör2007içinenflasyonoranındahemsabitvergidehemdenisbivergideartışbekliyordu. Sistem değişecek haberi onlara da sürpriz oldu. Resmi açıklama yapılmadan gerçek olduğuna da inanmayacaklar. Bence de sistem değişikliği zor. Vergide alt sınır ucuz sigaranın önünü kesmek için konulmuştu. Maliye fiyat ile rekabeti istemiyordu. Gerekçesi de haklı olarak vergi gelirinin azalması endişesiydi. Ancak hemen söyleyeyim: Fiyatagöresabitvergi,fiyatsavaşlarınınönünüaçar. Nasıl mı? 2 YTL ile 3 YTL arası için vergi ile 3 YTL ve üzeri için vergi farklı olursa sigara fiyatları bu sınırların hemen altına çekilir. 2.99 veya 3.99 gibi sigara fiyatları görürüz. Sonuçtahemsigarayineucuzlarhemdevergihedefitehlikeyegirer. 2007 için sigaradan 11 milyar YTL vergi hedefi olduğu söyleniyor. Sigara satışları artmadığına, yani hacim yükselmediğine göre bu iddialı hedef için vergi artışı gerekiyor. Maliye'yi de anlamak gerek. Hem geçen sene hem de bu sene sigaracıların karları çok yüksek seviyelere çıktı. GerçiPhilipMorrisİstanbulSanayiOdası'nınenbüyük500şirketianketindekarınıaçıklamaktankaçmıştıamaolsun. Bize karını bildirmek istememişti ya Maliye'ye karını açıkladı elbette. Sistem değişikliği çabasını biraz da bu yüksek karlara bağlıyorum. Bu sistemi değiştirmeden vergi gelirini artırmanın yolu bulunmalı diyorum. Sektörde kaos yaratacak değişiklikler en büyük zararı vergi gelirlerine verir. Bir de özelleştirme aşamasında olan Tekel cephesi var. Onu da yarın inceleyelim.
***
Uzattım biliyorum ama bir sözüm de içki üreticilerine. Sigaracılar sizden şikayetçi. "Vergi hedefi alkol ve sigara için birlikte belirleniyor. Bizde hedefler tutuyor. Alkolde tutmayınca vergi artışı konuşuluyor" diyorlar. Sigaracılar vergi artışlarından rakıcıları sorumlu tutuyor haberiniz olsun.
