Tüm gazeteler cemaatleşiyor!
Türk basını yıllardır Zaman Gazetesi'nin satış rakamını tartışır durur. "Bayidebukadarsatılmıyor,cemaatmensuplarınaeldendağıtılıyor,burakamlargerçekdeğil" diye yazılır çizilir. Zamancılar da ısrarla gerçek olduğunu savunur. Hangisi doğrudur, bilemem. Çünkü; Zaman'ın tirajı bağımsız denetime tabi değil. Ama, diğerleri tabi. Mesela Milliyet, mesela Vatan, mesela Akşam, mesela biz, yani Takvim.
***
Türkiye'de, dergi ve gazete satışları, yaklaşık bir yıldır kar amacı gütmeyen ABC Türkiye Tiraj Denetim Kurulu tarafından takip ediliyor. Takip edildiği için kim doğru söylüyor, kim yalan söylüyor bakınca görülüyor. Gelin birlikte bakalım.
***
Mesela, 26 Eylül 2006 Salı günkü satışlara göz atalım. "BasındaGüven" sloganıyla yol alan Milliyet, o tarihte 235.920 adet sattığını kamuoyuna ilan etmiş. Doğru mu? Değil... ABC'deki rakam 207.442. Aradaki fark benzin alana, dershaneye gidene ikram edilen gazete sayısı. Yani satış değil, beleş.
***
Gelelim, "BağımsızGazete" Vatan'a. Aynı tarihte Vatan, "Eyahalibenbağımsızolarak185.280adetsattım" demiş. Doğruları mı söylemiş. Tabii ki hayır. Doğru rakamı ABC'ye bildirmiş: 170.777. Aradaki fark, dershane talebesine verilen beleş gazete. Zaman dershanede gazete dağıttığında "cemaat", sen dağıttığında "promosyon." Yesinler...
***
Ve Akşam... Logosunun altında "Türkiye'ninGazetesi" yazan Akşam. 72 milyonluk Türkiye'ye o gün sattığını ilan ettiği gazete sayısı 219.340. ABC kayıtlarına geçen sayı ise sadece 142.200. 70 bine yakın gazete aslında satılmadı, futbol maçına bahis oynayan gençlere dağıtıldı. Geçen gün yurtdışına çıkarken havalimanında Akşam'ın reklam afişleri vardı. "Haberihavadanalın" gibi bir şey yazıyordu. Haberi değil ama, tirajı havadan aldıkları kesin.
***
Gelelim bize. Aynı gün Takvim, 290.454 adet satmış. 290.454 adet gazete satışının tamamı, 290.454 insanın hür iradesiyle bayiye gidip "BanabirTakvimver" demesiyle gerçekleşmiş. Bu nedenle, ABC'nin tiraj raporunda yazan rakam, kamuoyuna ilan edilenle aynı: 290.454...
***
Fiyat farkıyla VCD, DVD, kitap verilmesini "ticaret" olarak görebiliriz. 29 kupona, 39 kupona, 49 kupona, Çin işi dandik aletler dağıtılmasını "kültürhizmeti" olarak adlandırabiliriz. Ama, bedava gazete dağıtıp bunu tiraja yazmanın adı, dünyanın her yerinde sahtekarlıktır.
***
Son söz... Adı geçen gazetelerin patronlarına sesleniyorum. Size, "Bedavagazetedağıtalım,çoketkiliolur" diyen yöneticinize, "Bedavaçalışmasını" önerin... "Patrongazeteyezamyapalım" demezse namerdim.
