Orucun anlam ve önemi üzerine
Yüce Allah, Kur'an'da, oruç tutmanın farz kılındığını şöyle belirtmektedir: "Ey inananlar! Oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi, size de farz kılındı. Umulur ki Allah'tan sakınırsınız." (Bakara Suresi: 183) Yüce Yaratıcı'nın bizim ibadetimize ihtiyacı olmadığı bilinen bir husustur. Allah, bizim ibadet yapmamızı, yine bizim yararımız için farz kılmıştır. Nitekim, Kur'an'da "namazın insanı kötülüklerden alıkoyacağı" belirtilmektedir. Aynı şekilde oruç için de insanın Allah'a yönelik saygı duymasını sağlayacağına dikkat çekilmiştir.
Yalnızca Allah için tutulur
Oruç ibadetinin en özgün boyutu, asla gösterişin, başkalarını memnun etme gibi bir düşüncenin var olma imkanı bulamayacağı bir ibadet olmasıdır. Aslında, İslam'ın yerine getirmemizi istediği bütün ibadetler, isteyerek, gönülden yerine getirilmesi gereken ibadetlerdir. Bir insana zorla namaz kıldırmak, oruç tutturmak, asla mümkün değildir. Bu ibadetler arasında orucun yeri biraz daha farklıdır. Bizi, oruç tutmaya zorlayan, Allah rızasının dışında hiçbir güç yoktur. Oruç, bütünüyle insanın özgür iradesiyle yerine getirdiği bir ibadettir. Oruç tutan bir insan, her şeyden önce, zaman konusunda daha bir duyarlı hale gelmektedir. Oruç, bir anlamda, bize bilinçli ve anlamlı yaşayıp yaşamadığımızı sorgulama imkanı sağlamaktadır. Biraz dikkat edecek olursak, hayatımızın, çoğu zaman farkında olmadan avcumuzun içinden kayıp gittiğini görürüz. İş, güç, çoluk, çocuk, eş, dost derken, bir de bakmışız ki, ömür geçip gitmiş... İnsanın, mutluluğu, her şeye layık olduğu kadar değer vermeyi öğrenebilmesine bağlıdır. İşte oruç, bizi, hayatımızı alışkanlık olarak, bilinçsizce sürdürmekten 1 ay da olsa uzak tutarak, geçirdiğimiz 1 yılın hesap kitabını yapma imkanı sağlamaktadır.
Ramazan fırsat ayıdır
Oruç, bireysel ve toplumsal planda, köklü ve sağlıklı değişimler için, uygun bir ortam hazırlamaktadır. Aslında her insan, birtakım kötü alışkanlıkların pençesinde kıvranır; onlardan kurtulabilmek için çaba da sarf eder. Fakat, çoğu zaman ortam değişim için uygun olmadığından başarı elde edilemez. İşte Ramazan ayı, aklımıza gelen her türlü kötü alışkanlıktan kurtulabilmek için bize tarihi bir fırsat sağlamaktadır. Gündüz akşama kadar sigara içmeyen bir insan, hayatın sigara olmadan da devam edeceğini bir şekilde fark etmiş olmaktadır. Günümüzde, sigara, alkol ve uyuşturucu ile dünya çapında bir mücadele vardır. Bunların her üçü de orucu bozan şeylerdir. Oruç tutan bir kimse, bunlar ve benzeri kötü alışkanlıklardan kolayca kurtulabileceğini daha iyi anlayabilir. Çünkü ortam da kurtulmak için oldukça elverişlidir.
Oruç iradenin zaferidir
Hangi konuda olursa olsun, başarmak, öncelikle başaracağına inanmaya bağlıdır. Bardağın devamlı boş tarafını görmeyi alışkanlık haline getirenler, kendi bindikleri dalı kesmektedirler. Oruç bize, yarısı dolu olan bardağın dolu tarafını görme imkanı sağlamaktadır. Başka bir deyişle, oruç, olumlu düşünmenin bir şekilde olumlu sonuçlar doğuracağını bizlere açıkça göstermektedir. Oruç tutmayı başarabilen bir insan, eğer gereklerini yerine getirirse, istediği her şeyi başarabilir. Oruç, bizim, özgür irademizin bir zaferidir. Hiçbir güç bizi engellemediği halde, biz sadece Allah rızası için, kendi gönlümüzle, isteyerek oruç tuttuk. Öyleyse, kötü alışkanlıklarımızdan kurtulmayı içtenlikle isteyebilirsek, onu da başarabiliriz. Hz. Peygamber oruçla ilgili olarak şöyle buyurmuşlardır: "Kim Ramazan orucunu, samimi bir şekilde ve yalnız Allah rızası için tutarsa, geçmiş günahları bağışlanır." "Ramazan ayı gelince cennetin kapıları açılır." Hz. Peygamber, orucun insanı günahlardan koruyan bir kalkan gibi olduğunu da hatırlatmışlardır.
Prof. Dr. Hasan Onat
|
