Eskiden adetti, her ayın içinde TİK(DevletİstatistikEnstitüsüDİE) bir önceki ayın TüketiciFiyatEndeksiTÜFE ile ÜreticiFiyatEndeksi(eskiadıToptanEşyaFiyatEndeksi) yayınlandığında, gazetelerin ekonomi sayfalarında uzun uzun yazı ve makaleler çıkardı. Analizler yapılır, artışın hangi mal gruplarından olduğu bulunur, uzun uzun niye bu artışların doğduğu izah edilmeye çalışılırdı. Eski bir alışkanlık olsa gerek, ben yine bu ÜFEveTEFE üzerinde durmak istiyorum.
Endeksadıdeğişti ÜreticiFiyatEndeksi yeni kuruldu. 2003 yılı endeks 100 olarak alınarak artışlar ifade edilmeye başlandı. Eskiden ToptanEşyaFiyatEndeksi'nde olan bir çok mal zaten üreticiden toplanmaktaydı. Bir kısım mallar, toptancıya gelene dek en azından fiyata bir nakliye (navlun) eklenmekteydi. Bu karışıklığı gidermek için endeks ismi de değiştirildi. Fiyatlar, üreticiden alınır oldu. TİK açıkladığına göre takip edilen 751 maddeden 206 maddenin fiyatları değişmemiş, 271 maddenin fiyatlarında artış, 274 maddenin fiyatları ise azalmış. Fiyatları en çok artan mallardan inşaat tuğlası yüzde 16.2, çikolata kaplı gıda maddeleri yüzde 11.37, kuzu ve koyun eti yüzde 8.32... Tuğladaki fiyat artışının inşaat sektörünün canlanmasından olduğu biliniyor. Sektörün durağan zamanlarda fiyatlarının gerilediği biliniyor. Talep arttığında da fiyatlara hemen zam yaparak, sektör ayakta kalmaya çalışıyor.
Çikolatayiyoruz! Gelelim, çikolata kaplı gıda maddelerine, çikolataların ana girdisi kakao, şeker, süt tozu gibi maddeler bunlarda ciddi bir artış olmadığına göre, talepten kaynaklanan bir artıştan söz etmek mümkün olur. Demek ki gelir dağılımı düzelmeye yüz tuttu. Milletimiz çikolatayı daha çok tüketir oldu (inşaallahöyledir). Kuzu ve koyun eti fiyatlarının artışı, Kuş Gribi söylentisi çıktığından beri devam ediyor. Bir dönem deli dana hastalığı çıktı. Kırmızı et fiyatları büyük düşüş gösterdi. Beyaz etin talihi hiç yaver gitmiyor. Bakıyorsunuz bir söylenti veya demeç "Tavukyemindehervar" deniliyor; fiyatlar tepe takla. Genelde beyaz et, kırmızı et fiyatlarının 3'te1'i olur. Ülkemizde bu seviyeye gelirdi. Proteinimizi beyaz etten almak daha sağlıklı beslenmek anlamına geliyor.
Tüketicigörmüyor Kasım ayında ucuzlayan mallar marul yüzde29.36, hamsi yüzde26.77, erkek pantolonları yüzde22.37, kurşunsuz benzin yüzde18.56, motorin yüzde10.10 . Burada ucuzluğu tüketici görmüyor. Çünkü bu fiyatlar üreticide mevcut. Kurşunsuz benzin yüzde18.56 rafineride ucuzladı; pompaya yansıması yüzde5 civarında. Akaryakıt, rafineriyi 100 olarak terkederken pompada vatandaş 300'e alıyor. Ülkemiz akaryakıtı vergilendirmede bütün batı aleminde rekortmen, en azından bir şeyde dünya birinciliğimiz var. TüketiciFiyatEndeksi bir önceki aya göre yüzde1.4 artmış, genelde tüketici fiyatları Kasım ayında böyle büyük oranda zıplamazdı. Araştırmak lazım. Önemli olan da tüketici fiyatlarıdır. Çünkü vatandaş bununla geçiniyor.
