Geçen Cuma günü, MerkezBankası piyasaya müdahale ederek düşme eğiliminde olan doları yüzdel civarında yükseltti yorumları yapıldı. Aslında MerkezBankası, kendi rezervlerinden yaptığı dış borç ödemeleri dolayısıyla doğan eksilmeyi alımlar ile kapattı. Alımın 2.5-3milyardolar arasında olduğu biliniyor. Geçmiş 15 gün içinde yabancı yatırımcı ve spekülatörlerin Türkiye'ye duyduğu ilgi dolayısıyla yurt dışından gelen dövizin içeride bozulması ile, TL/$ kurunda bir gevşeme görülüyordu. Tesadüf, Merkez Bankası'nın dış borç ödemeleri için alacağı döviz ile çakışınca, 'Kuramüdahaleyapıldı' yorumları ortaya çıktı. İthalatcenneti Geçmişte epey yazdım, birçok kişi de yazdı, DışTicarettenSorumluDevletBakanıKürşadTüzmen çok söyledi. Türk parası aşırı değerli, paranın aşırı değerlenmesi yarardan çok zarar getiriyor. Yararı var; dış borçlar büyümüyor, ekonominin büyüklüğü dolar bazında ifade edildiği için büyüyen bir ekonomi görünümü veriliyor. Ama zararları daha fazla; iç dengeler bozuluyor, ithalat ucuzluyor, ihracat frenleniyor, cari açık büyüyor. TL'nin aşırı değerlenmesinden dolayı ülke ithalat cenneti oldu. Birçok ara malı üretim tesisi kapandı. Çünkü bu mallar daha ucuz ithal edilebiliyor. Geçenlerde bir tekstil boya, apre, baskı fabrikasını gezdim. 2 yıl öncesine kadar ham bezi içeriden temin ederek bez imal edip ihraç ediyordu. Şimdi bezi ithal ediyor, 'MaliyetlerimTürkhambezinikullanmamamüsaadeetmiyor' diyor. Ancak nispeten yeni entegre tesisler, çok küçük kar marjları ile çalışabiliyor. Pamuktan başlayıp konfeksiyon üreten bu tür tesis iki elin parmağı kadar. Diğer konfeksiyon üreticileri, ithal iplik, ithal bez ile çalışmak durumunda... IMFdesöylüyor İhracatın artması, ithal cennetinin biraz durulması için YTL' nin aşırı değerlenmesini durdurmamız gerekir. Cari açığın tehlikeli boyutlara geldiğini herkes söylüyor. Bunu en son söyleyecek kurum olan IMF de söylediğine göre daha ne bekleniyor? Ülkedeki sıcak para 40milyardoları aşmış bir durumda, 2001 krizinde bu sadece 7milyardolar idi. Orta büyüklükte oluşacak bir siyasi çalkantı bu sıcak parayı 3 gün içinde dışarı kaçırtır. 'Dışarıdaülkemizebirgüvenoluştu' diyoruz ama, spekülatörün hedefinin ne olabileceğini kestiremiyoruz. Bu kısır döngüden çıkmak için Hazine ve MerkezBankası borç öderken yeniden borçlanmayı terk etmeli. Yani borçlar temdit edilmeden ödenmeli. Bu iç piyasadan doların çekilmesi olur ki fiyatını yükseltir, böylelikle dolar kurunun 200l'in Ağustos ayının l.6YTL seviyesine gelmesi sağlanır. Kurun böyle bir yükselişi cari açığın düşüşüne, ihracatın büyümesine yarar. Bunun için de MerkezBankası'nın dolar alımını devam ettirmesi gerekir.
