Bugün 20Temmuz.KıbrısBarışHarekatı'nın 31. yıldönümü. "KıbrısFatihi"BülentEcevit'le adadaki son durumu konuştuk. KıbrısBarışHarekatı çok kritik bir dönemde gerçekleştirilmiş, Türkiye hem askeri zafer kazanmış, hem de diplomatik açıdan dünyanın fazla tepkisini çekmeme hünerini göstermişti. Ecevit anlattı: Yunanistan'da askeri darbe olup, adada durum karışınca İngiltere'ye gitmiş. İngiltere, adada Türkiye ve Yunanistan ile birlikte garantör. İngiltereBaşbakanı ve DışişleriBakanı'nın da aralarında bulunduğu heyetle Kıbrıs konuşuluyor. Ecevit, askeri harekatta kararlı. İngilizler sürekli dışarı çıkıp, geri dönüyor. Bir süre sonra Ecevit'e bir öneri getiriyorlar: "KonuşmalarımızhakkındaAmerikanDışişleriBakanlığı'nabilgiveriyoruz.Onlardabugörüşmeyekatılmakistiyor." Ecevit kabul etmiyor. "Onlargarantördeğil.Butoplantıyakatılamazlarama,isterlersegelsinler,onlarlabizayrıcakonuşuruz" diyor.
***
BarışHarekatı'nın başladığı gün AmerikaDışişleriBakanıKissinger ile Ecevit arasında 16 kez telefon görüşmesi yapılıyor. Ankara'da, Ecevit'in odasında da bir Amerikan heyeti var. Amaçları Türkiye'yi askeri harekattan vazgeçirmek. "Kararlımısınız?" diye soruyorlar Ecevit'e. "Evet" diyor. "Nezaman?" Saatine bakıyor Ecevit ve şunu söylüyor: "Harekatşuandabaşladı,"
***
Aradan uzun zaman geçti. Türkiye, kendi elleriyle KuzeyKıbrıs'ta bağımsız bir devlet kurdu. Şimdi bir taraftan o devleti başkalarının tanıması için çaba gösteriyoruz, diğer yandan yok olmasına sebep olabilecek zorlamalarla karşı karşıyayız. KıbrısRumKesimi'ni "devlet" olarak tanımamız isteniyor ve Türkiye'nin bir ek protokolle bunu ilan etmesi bekleniyor. Hükümet zor durumda. Çünkü, geçmişte Türkiye'nin GümrükBirliği'ne girişi sırasında Kıbrıs davasındaki "devletpolitikası" ciddi tavizlerle sarsılmış. RumKesimi üyelik başvurusunu yaptığında dönemin TürkHükümeti duyarsız kalmış. RumKesimi üye devlet olarak AB'ye alınınca, adadaki durum iyice içinden çıkılmaz hale gelmiş. Şimdi tanımadığımız bir devlet, AB ile müzakere sürecinde Türkiye'yi "veto" yetkisine sahip. Gerçekten zor bir durum.
***
Hükümet, sözde "AnkaraAnlaşması'nıgenişleten", fiilen RumKesimi'ni devlet olarak tanımlamayı amaçlayan "ekprotokolü" imzalarken, bir açıklama yapmak istiyor. Açıklamada "KıbrısRumkesiminidevletolaraktanımadığını" ilan edecek. AB buna da karşı çıkıyor. Düşünebiliyor musunuz? Ek protokole herhangi bir not düşmemize izin verilmiyor. Türkiye ek protokolle eşzamanlı olarak bir basın toplantısı düzenleyip, "Buimzatanımaanlamınagelmez" diyecek. "Tanımıyormuşgibi" davranıp tanıyacağız. Ona dahi izin yok. Bunun tercümesi şudur: "Rumdevletiniaçıkseçiktanıyacaksınız."
***
İşte bu çıkışsız durumda "KıbrısFatihi"BülentEcevit'e soruyoruz "Neolacak?" diye... Ecevit'e göre, Rum kesimi AB üyeliğine alınarak Kıbrıs meselesi içinden çıkılmaz hale getirildi. Ecevit, ek protokol gibi ayrıntıları tartışmaya bile değer bulmuyor, reddediyor. KıbrısBarışHarekatı'yla adada huzurun sağlandığını ve her iki tarafın da barış içinde yaşadığını söylüyor. Bir şeye daha dikkat çekiyor: "BarışharekatındansonrahemTürkler,hemRumlar'ınrefahseviyesiarttı.ÖzellikleRumkesimiAvrupa'nınyardımlarıylaihyaedildi.TürkkesimindederefahdüzeyiTürkiye'ninikimislidir." Demokrasi? "Dünyanınengelişmişdemokrasilerindendahahoşgörülübirortamsağlandı." "Huzur" deyince Ecevit, çok önemli bir izlenimini aktarıyor: "BarışHarekatı'ndanhemensonraKıbrıs'agitmiştim.Rumlar'ınboşalttığıbirçokdükkanın,evinduvarlarındabirbirlerinehakaretiçerendövizlerasılıydı.YaniYunancuntasınedeniyleRumlardabölünmüş,kendiiçindekavgayatutuşmuşlardı.Bizaynızamandaonlarabarışgetirmişolduk.Harekattansonraikitarafdahuzuriçindeyaşıyor." Ecevit, adadaki sorunun 1974'te çözümlendiğini söylüyor.
***
Fazla zaman kalmadı. Baskılar yoğunlaşıyor. AB ile müzakere için "ekprotokol"ü imzalamak kaçınılmaz hale geliyor. Peki o zaman ne olacak? Rum devletinin bayraklarını taşıyan gemiler limanlarımıza demirleyecek, uçaklar havaalanlarımıza inecek. Bizim kurduğumuz KuzeyKıbrısTürkCumhuriyeti"devlet" olarak kalabilecek mi? Hayır. O halde, bugün 31. yıldönümünü kutladığımız Kıbrıs Zaferi'ni aslında kim kazanmış olacak?
Bugün 20 Temmuz. Kıbrıs Barış Harekatı'nın 31. yıldönümü. 
