Bu yılın Mart ayının son günleriydi. Yeni TCK'nın çocuklar üzerinde bilimsel deney yapılmasını yasaklayan maddesi değiştiriliyordu. Sadece TAKVİM gazetesi konuyu gündeme taşımıştı. O günlerde bazı tıp çevreleri, Yeni TCK'nın çocukların tedavisini engelleyeceği gibi, akıl almaz iddialar dahi ortaya atabilmişti. Şimdi SABAH gazetesinde Balçiçek Pamir'in röportajıyla konu tekrar tartışılmaya başlandı. Gerçekte sorun ne? TCK neyi yasaklayıp, neyi serbest bırakıyor?
***
TCK'nın 90. maddesinde, bilimsel amaçlı deney ve tedavi amaçlı deneme düzenlenmiş. Kanun, hastalar üzerindeki iyileştirme denemesini serbest bırakıyor. İster çocuk olsun, ister yetişkin olsun, bir yasak yok. Bunun için bilinen tıbbi müdahale yöntemlerinin sonuç vermeyeceğinin anlaşılması gerekir. Bu deneme de yine ancak rızaya dayalı olarak yapılabilir. Eğer hasta çocuksa, rızayı çocuğun ailesi verecektir. Açıklanan rızanın, denemenin nitelik ve sonuçları hakkında yeterli bilgilendirmeye dayalı olarak yazılı olması ve tedavinin uzman hekim tarafından bir hastane ortamında yapılması gerekir.
***
Yine 90. maddede, bilimsel amaçlı deney de düzenlenmiş. Burada bir tedavi veya iyileştirme söz konusu değil. Üzerinde deney yapılan kişiler de sağlıklı. Bu nedenle bu tür deneyler bazı sıkı koşullara bağlanmıştır. Yeni TCK'nın 90. maddesinde, işte bu tür deneyler "Çocuklar üzerinde hiçbir surette yapılamaz" deniliyordu. Yani iyileştirme veya tedavi amacı yok. Denenecek madde veya yöntemin etki ya da sonuçları hiç belli değil. Çocuklar üzerinde, onların sağlığını ve geleceğini etkileyecek ve çeşitli riskler taşıyan deneylere, izin verilmiyordu. Ancak Yeni TCK'nın bu düzenlemesi, kanun yürürlüğe girmeden değiştirildi. Çocuklar üzerinde bilimsel amaçlı deneye, belli koşullarda izin verildi. Tartışmanın çıktığı nokta da burası. Bilimsel gelişme ve araştırmanın önü tıkanmamalı ama soru şu: Geleceği ve sağlığı üzerinde etkisi belirsiz bir deneyin, deneyin anlamını dahi anlayamayacak durumda olan bir çocuk üzerinde uygulanmasına izin verme hakkımız var mı?
