"Yaz döneminde çocuklarımızı güneşe çıkarabilir miyiz? Güneş çarpması ne demektir, önlem için ne yapmalıyız?" CEVAP: Oldukça tehlikeli olabilen güneş çarpması ya da sıcak çarpması ve bunun neden olduğu dehidratasyon (vücudun aşırı su kaybı) tehlikeli sağlık problemlerine neden olabilir. Bu durumdan en çok etkilenenler küçük yaştaki çocuklar ve yaşlılardır. Sıcak çarpması çok hafif bulgulardan ölümcül bulgulara kadar gidebilen bir rahatsızlıktır. Vücudumuz ısısını koruyabilme ve yükseldiğinde ısıyı düşürebilme özelliğine sahiptir. Ancak sıcak çarpması ve beraberinde meydana gelen dehidratasyon durumlarında vücut bunu başaramayabilir. Böyle bir durumda vücutta ilk etkilenen organ beyindir. Dayanılmaz baş ağrısı hastayı oldukça huzursuz eder ve bitkinleştirir. Aşırı yorgunluk, hızlı nabız atımı ve beraberinde hızlı soluk alıp verme ve kas krampları birbirini takip eden olaylardır. Vücut hızla ısınır, yüze hızlı bir kan akımı olur ve yüz kıpkırmızı görünür, terleme yoktur, düzensiz ateş (bacaklı ateş) ve yavaş yavaş bilinç kaybı hastalık tablosunun ağırlaşmaya başladığı sinyallerini verir. Eğer vücutta dehidratasyon başlamışsa (su kaybı fazlaysa) terleme en aza inecek ve deride soğuma işlemi oluşamayacaktır. Bu durum vücudun su kaybının en yüksek seviyede olduğunu gösterir ve diğer problemlerin yolunu açar. Kişinin vital (ateş, nabız, tansiyon) durumunu oldukça bozan bu durum kalbi, akciğeri, böbrekleri ve beyni oldukça olumsuz etkiler. Bu belirtiler kısa sürede ilerlerken hafıza zayıflığı artar. Tedavi gecikirse hastada kalıcı hasarlara neden olabilir.
Vücut ısısını düşürmek önemli Sıcak çarpması durumunda yapılacak ilk şey soğuk kompreslerle çocuğun vücut ısısını düşürmeye çalışmak ve çocuğu mümkün olduğunca soğuk bir ortama götürmek olmalıdır. Bu noktada klima kullanımı veya karşılıklı camların açılarak çocuğun serinletilmesi faydalıdır. Koma halinde olan bir hastada ise hava yolu açık tutulmaya çalışılarak hızlı bir şekilde hastaneye başvurulması gerekir. Sıcak çarpması durumunda çocuğa hastanede yapılacak müdahaleler de hızlı bir şekilde çocuğun durumunu stabilize etmeye yönelik çalışmalar olacaktır. Sıvı kaybı, elektrolit yani tuz ve şeker kaybına bağlı gelişecek dehidratasyon damardan sıvı takviyesiyle karşılanır ve çocuğun vücut ısısı düşürülmeye çalışılır.
Güneş yanığına soğuk kompres Güneş yanığı açısından çocukluk çağı, kendi başına bir risk faktörüdür. Güneş ışınlarından ultraviyole B ışınları, vücutta kızarıklık, şişlik, ödem, su toplamalarına yol açar. Güneşin zararlı ışınlarından korunmak için yapılması gerekenlerden biri güneşten koruyan ürünler kullanmak. Güneşe çıkmadan yarım saat önce tüm vücuda sürülmesi gereken bu ürünler deri tipine göre farklı faktörler içeriyor. Ancak çocuklarda, deri tiplerine bakılmadan yüksek faktörlü ürünler kullanılması gerekiyor. Çocukların, beyaz tenlilerin ve geçmişinde cilt kanseri öyküsü olanların en az 30 faktörlü koruyucu kremleri kullanmaları lazım. Güneşin zararlı ışınlarından koruyan ürünlerin, deriye yeterli miktarda ve kalınlıkta sürülmesinde ve düzenli olarak yenilenmesinde fayda var. Güneş yanığı durumunda öncelikle soğuk kompres yapılabilir. Çocuğun ağrısı varsa parasetamol türevi bir ağrı kesici verilebilir. Krem şeklinde vücuda sürülerek uygulanan ağrı kesiciler, bir tür cilt iltihabına yol açabileceği için pek önerilmemektedir, ağızdan verilen ağrı kesiciler tercih edilmelidir.
