Yaşlı hastalığı olarak bilinen bunama, artık gençleri de vurabiliyor.
***
Bunama tehdit ediyor
Son yıllarda gelişmiş ülkelerde uzamakta olan insan ömrünün bir sonucu olarak yaşlı nüfus artmakta ve bu nedenle bunama (demans) gibi hastalıklar ciddi bir sağlık sorunu haline gelmektedir. Bunamayı, "erişkin santral sinir sisteminde zihinsel fonksiyonlara ait nöronların hasarlanması sonucu olarak günlük aktivitelerinin eski düzeyde sürdürülememesine neden olan ve sıklıkla ilerleyici olan bir tablo" olarak özetlemek mümkün. Bunama sıklığı yaşla birlikte dramatik olarak artmakta ve 60 yaş üzerinde sıklık ikiye katlanmaktadır. Bunama oranı 65 yaş üzerinde yüzde 6-10 iken, 85 yaş üzerinde yüzde 30-yüzde 47 gibi yüksek rakamlara ulaşmaktadır. Alman Hastanesi'nden Nöroloji Uzmanı Dr. Aydan Tandoğan Sarp, bunamanın esas sebebinin, hücrenin zarında ve içinde biriken çeşitli proteinlerin hücreyi enerjisiz bırakması olduğunu söyleyerek şu bilgileri verdi: "Genellikle yaşlılarda görülen hastalık ender olarak gençlerde de görülebiliyor. Bunama, yaşlılığın fiziksel ve psikolojik yönden en çok yıkıma neden olan bir hastalık olmasının yanı sıra, sosyal ve ekonomik yükü de oldukça ağırdır. Ancak sayıları az da olsa genç yaştakilerde de görülebilmektedir.
Yaşam kalitesi azalıyor Bunama, zihni melekelerin bozulma derecesi ile orantılı olarak gelişen hafıza, konuşma, algılama, tanıma bozukluğu yanında dikkat ve planlamada da yetersizliklere yol açar. Bunamada ilk olarak kişinin hafızası sorun yaratır. Günlük asgari yaşam kalitesi hastalıkla birlikte bozulmaya başlar. İsimlerin unutulmaya başlanması başlangıçta tolare edilirken zamanla ev içinde bile yerleri mekanları karıştırır. Hücre hasarı tüm beyin hücrelerine yayıldıkça da unutkanlık ilerler. Konuşma, el becerisi yetenekleri bozulur, sakarlıklar baş gösterir.
Yaş ve cinsiyet önemli Hastalığın teşhisi genellikle hasta ve yakınları dinlenildikten sonra yapılır. Önce hasta, ardından yakınları dinlenir ve bunama teyit edilir. Ancak, yanılma payını azaltmak için yardımcı görüntüleme ve psikolojik testlere de başvurulabilir. Hastalık tipik seyretmiyorsa ve tüm tetkiklere rağmen teşhis konulamıyorsa o zaman biyopsi yapılır.
