Ekim 2003-Temmuz 2004 arasında Adalet Alt Komisyonu tarafından TCK Tasarısı üzerinde yapılan çalışmalar sonucu oluşturulan metnin yasalaşması için, TBMM Genel Kurulu 15 Eylül 2004'te olağanüstü toplanacaktır. Unutulmaması gereken bir husus, TCK Tasarısı'nın her hangi bir yabancı kanundan tercüme edilmemiş olmasıdır. Bu nedenle Tasarı, Türkiye'deki hukuk birikiminin bir ürünüdür.
Tasarı gölgede kaldı TCK Tasarısı, yaşam hakkı başta olmak kişinin tüm hak ve özgürlüklerini etkin biçimde koruyucu önemli yenilikler içermektedir. Bunlardan yaşama yönelik suçlar, cinsel suçlar, kadınların, ailenin ve çocukların korunmasına yönelik suçlar ile çevreye karşı işlenen suçlar alanındaki yeniliklerin bazılarını bu yazı dizisinde anlatabildik. Ancak başka daha pek çok alanda TCK Tasarısı'nın yasalaşmasıyla önemli değişiklikler olacaktır. Diğer yandan üzülerek ifade etmek gerekir ki, bireyi ve toplumu yakından ilgilendiren bu yenilikler, "zina suç olsun-olmasın" tartışmasının gölgesinde kalmıştır. Bu konuda dileğimiz sağduyunun üstün gelerek, siyasi partilerin, bu tartışmayı bir tarafa bırakmaları ve kişi hak ve özgürlüklerinin daha da geliştirilmesi için çaba göstermeleridir. TCK Tasarısı'nın TBMM Adalet Alt Komisyonu'nda ele alınmasından itibaren, kamuoyunda tartışılan konular sınırlı olmuştur. Halbuki TCK Tasarısı'nda şimdiye dek ihmal edilen bir çok konuda kapsamlı değişiklikler öngörülmüştür. Yine önemli değişikliklere diğer bir örnek, kara, hava veya deniz trafiğindeki güvenliğin sağlanması için TCK Tasarısı'nda yer alan hükümlerdir. Tasarının 179. maddesine göre, kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşım araçlarını kişilerin hayat, sağlık veya malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare edilmesi, hapis cezasıyla cezalandırılacaktır. Örneğin, kara trafiğinde, hatalı sollama, "slalom yapma" gibi davranışlar bu suçu oluşturabilecektir. Bunun yanında alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle ya da başka bir nedenle güvenli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek olmasına rağmen araç kullanan kişilerin de cezalandırılması öngörülmüştür.
İfadeye 'özgürlük' Tasarıyla ilgili çalışmalar esnasında önemli tartışma konularından biri, ifade özgürlüğüyle ilgili suçlar olmuştur. Bu konuda kabul edilen temel ilke, toplum güvenliği veya barışı bakımından somut bir tehlike doğmadığı sürece, ifade özgürlüğünün kısıtlanamayacağı olmuştur. Nitekim bugün, ifade özgürlüğünün kısıtlayıcı biçimde uygulanan şimdiki ceza kanunumuzun "halkı kin ve düşmanlığa tahrik" suçunu düzenleyen 312. maddesi, tasarıda farklı düzenlenmiştir. Tasarının 216. maddesine göre, kin ve düşmanlığa tahrikin, kamu güvenliğini tehlikeye düşürecek biçimde yapılması arandığı için, suç; soyut tehlike suçu olmaktan çıkarılmış, somut tehlike suçu getirilmiştir. Böylece "şiddet içeren ya da şiddeti tavsiye eden tahrikler" madde kapsamında değerlendirilebilecektir. Çünkü bu suçun oluşması bakımından, kişinin söz ve davranışlarının kamu güvenliğini bozma açısından yakın bir tehlike oluşturduğunun tespit edilmesi gerekir. Diğer bir deyişle, kişinin söz ve davranışlarının, halkın bir kesimi üzerinde tahrik konusu fiillerin işleneceği hususunda duyulan endişeyi haklı kılacak bir etki oluşturmalıdır.
Yeni düzenleme şart! Buna göre, yapılan konuşma veya öne sürülen düşünceler toplum açısından açık ve mevcut bir tehlike oluşturduğu takdirde yasaklanabilmekte, böyle bir tehlikenin varlığı somut olarak, açıkça tespit edilmedikçe söz konusu suçtan dolayı cezalandırma yoluna gidilemeyecektir. Bu suçların oluşumu bakımından "açık ve mevcut tehlike" kriterinin kabul edilmesiyle, çağdaş hukuktaki gelişim dikkate alınmış ve düşünce özgürlüğünün kullanım alanı genişletilmiştir. Ancak bu konuda değişmesi gereken başka maddeler hala vardır. Yukarıdaki örnekler de göstermektedir ki, TCK Tasarısı bir yandan kişi hak ve özgürlüklerini kapsamlı bir biçimde korurken, diğer yandan suçların önlenmesi yanında adil ve etkin bir biçimde cezalandırılması için köklü yenilikler getirmektedir. Bu yenilikler nedeniyle, infaz ve ceza yargılaması mevzuatında da değişikliklerin yapılması zorunlu hale gelecektir. Bunun yanında, çevre, trafik, sağlık, imar, ekonomi, çalışma hayatı gibi bir çok konuyu ilgilendiren alanlarda da yeni yasal düzenlemelere gidilmesi gerekecektir.
Reformlar devam etmeli Özetle, TCK Tasarısı'nın yasalaşması ile, 21. Yüzyıl'da ülkemizin her yönüyle kalkınmış demokratik bir hukuk toplumu olması için kapsamlı bir hukuk reformunun yolu açılmış olacaktır. Belirtmem gerekir ki, TCK Tasarısı'nda da eksik kalan bizim de eleştirdiğimiz yönler tabii ki vardır. Ancak, bir anda arzu edilen tüm olumlu yeniliklerin gerçekleşmesi de her zaman mümkün değildir. Bu nedenle yapılacak ilk iş TCK Tasarısı'nın kanunlaştırılması olup, daha sonra reformlara devam edilmesidir. Böylece Türkiye'de hukukun üstünlüğü ve hukuk devleti ilkelerinin pekişmesi için yapılacak diğer yeniliklerin de önü açılacak, bu bakımdan vatandaşlara iyi yönde değişim yapılabileceğine ilişkin cesaret verilmiş olacaktır.
